Vườn Quốc gia Xuân Sơn thuộc địa bàn huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, là một trong 15 vườn Quốc gia lớn nhất Việt Nam, được ví là “lá phổi xanh” ở phía Tây Bắc tỉnh Phú Thọ. Một ngày ở Xuân Sơn có thời tiết đặc trưng của 4 mùa: buổi sáng là khí hậu trong lành của mùa xuân, buổi trưa ấm áp của mùa hè, buổi chiều mát mẻ của mùa thu, buổi tối trời se lạnh đặc trưng của mùa đông.

Vườn Quốc gia Xuân Sơn có hệ động, thực vật phong phú và đa dạng với 365 loài động vật, trong đó có 46 loài ghi trong Sách đỏ Việt Nam và 18 loài ghi trong Sách đỏ Thế giới như voọc xám, vượn chó, cầy bạc má, sóc bụng đỏ đuôi trắng, gấu, báo, gà lôi, gà tiền, đại bàng đất. Hệ thực vật của vườn có 726 loài thực vật bậc cao trong đó có 52 loài thuộc ngành quyết và ngành hạt trần như táu muối, táu lá duối, sao mặt quỷ, chò chỉ, chò vảy, nghiến, dồi, vầu đắng, kim giao (rừng chò chỉ ở Xuân Sơn là một trong những rừng chò chỉ đẹp và giàu nhất miền Bắc); đặc biệt quần thể 20 cây nghiến cổ thụ trong vườn Quốc gia Xuân Sơn được Hội Bảo vệ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam vinh danh là cây di sản Việt Nam.

Ngoài sức hấp dẫn của hệ động thực vật phong phú, Xuân Sơn còn có nhiều cảnh quan thiên nhiên kỳ thú được tạo ra trong quá trình kiến tạo thiên nhiên với ba đỉnh núi cao trên 1.000m (núi Voi, núi Ten và núi Cẩn), hàng chục hang động lớn nhỏ (hang Lạng, hang Thổ Thần, hang Na...), thác nước (thác Lưng Trời, thác chín tầng...) và hệ thống sông suối (suối Lấp, suối Thang..).

Trong vùng lõi Vườn Quốc gia Xuân Sơn hiện có hai đồng bào dân tộc đang sinh sống là dân tộc Dao và Mường. Cộng đồng các dân tộc nơi đây hiện vẫn giữ được bản sắc văn hoá dân tộc của mình như trang phục, lễ hội, các hoạt động đời sống sinh hoạt hàng ngày như đan lát đồ dùng thủ công, dệt thổ cẩm, thêu, lễ cấp sắc, múa đâm đuống, múa xòe, uống rượu hoẵng, cơm lam... Ngày nay, vườn Quốc gia Xuân Sơn đã trở thành điểm du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa và du lịch mạo hiểm hấp dẫn của tỉnh Phú Thọ.